Kultur

Şahnema Şehîdan

ŞAHNEMA ŞEHÏDANDilo   jaro      biçakîHere mèrèn welatè me tu rakîBibije ey Şehîdè dîn û milet,Bese rabin serè roja me derket. Beg û axan ji  we îro   dixwzin,Bese rabin weke mèran nerazèn Dilo  ji  Xalid  Beg  re  bibèje,Bi serbestî tu yek nutqè birèje,Bibèje  Xalido     rabe direngeHemî Kurdan bi hev re daye denge. Ji wè rabe here bèje Fuad begJi Kurdan re tu rèzanî tu bè şek.Qelem pè de  îro dikî  tu  rabe,Xewa şirîn ji bo we pir ezabe. Divî wextî kesî wek te nezaye,Belè çipkim îro ji min cudaye, Dilo  bèje  Kemal  fewzî  tu  kanî,Tu dilxweş be bi wan rojèn ciwanîDizanim ku di wè wextè tu rabî,Welatè me ji xwîn xwaran cudabî. Dilo  Yusif   Zîya  rake  ji gorè,Bila kuştî temamî  bène   dorè,Ji bo Kurdan bikin ceht û xebate ;Hela rabin sibe Eyda Welate. Riza rabe  cîhan  buye serefraz,Di dinya de tenha mane belengaz,Binhèrin hun cihè textè Şerefxan,Xirab buye ji destè lawè Turan. Hela Salih begè Hènè heleste,Welatè me li ser te jar û meste,Bi destè xwe tu bigre şurè Kurdan,Bi dev bèje ji bona  razî  quran. Dilo  rabe  bibèje  Hecî  ExteBila rabe xwidanè text û bexte ,Kurèn te tev dikine qîr û hewar,Ji Kurdan re hemî bune fedakar. Ji cîh rabe,ji cîh rabe Hecî begLi şîn bozan dixwînin hecî leyleg,Welatè me xela  rabu li  şèran,Niha seyde j ibo kundè şikèra. Were Xeyrî begè rabe ji Dèrsîm,Ji te halè Welatè  xwe bipirsim,Ew  maden û  bax û   rezana,Gelo raste  ketye destè nezana. Bese  razè  rabe  ey  efen  dî,Bixwîne tu zimanè zar û zendî,Binhere tu li vè cehd û xebatè,Li roj ava  heyanè  roj   hilat è Ji Hîzanè  rabe serxwe tu Birhan,Tu Birhanî jibo doza me Kurdan.Bi navè te bikin cehd û xebate,Netîca me  belè  tola welate. Were  rabe  Mielim tu ji   Pîran,Ne pîranî   belè  pirè  ji   derdan,Gelek care ji ber derdèn kurèn xwe,Xirabkir xan manè hundirèn xwe. Teyîb  Elî werin  carek  şîyar  bin,Qelem bigrin li şîn bozan siwarbin,Belè zanim  ku em pèk ve bibin yek,Emè gogè  berè xelkè  bibin  şek. Were rabe Silèman lawè EhmedWelatè te hemu Zozan û Serhed,Bese rabe jibo te hatî ferzend,Belè Ferzendekî Ristem hunermend. Were rabe Efid beg wek egîtan,Li meydana bidin xar û cirîtan,Eşîra Heyderan  û  hem  Celalî,Ji meydana kemalî mane xalî. Bibèje Yusufo  rabe  direnge,Li her alî binhère qal û cenge,Welatè te hemu bax û bihişte,Delalè min tu rabe wexta geşte, Dilo Xalid  Begè  yusuf  bibîne,Ji xew rake Kerem beg pè re bîne,Bi bèje ey hunermend û serefrazJibo te  hazir   buye     dilxwaz, Bi bèje ey  Şèx Seîdè  minawer,Bese rabe  tu îro  pir  dilawer,Zemanè te nîne vè çax tu razè,Bi serbestî tu heqè me  bixwaze. Belè îro  zemanè top  û  şureEzîzè min mecata me ne dure, Tu Şèx Evdilqadir  Şèxè di Nehrî,Di alem de tu meşhurî bi fexrè,Keremke rabe serxwe tu serwerJibo Kurdan tu rèzan û tu  rèber. Tu Şemsedînî  roja  dîn û milet,Li Qamîşlo tu rabe pir bi  humetBelè zanim ku qehra te çi doje,Were cergè neyaran pè bisoje. Were Şèx Ebdilahè  MelekanîŞehîdî  tu di  nava  Melekanî ;Li Zozana binhère tu li xwinè,Li canè wan tu nabînî birînè. Were Şèxè me tu Eyubè di simaq,Binhère  tu li  ozanè  Qerecdax,Hemî gund û hemî kanî, hemî war,Xirab bune ji destè zulma neyar, Werin rabin gelî şeyxè  di çalè,Binhèrin hun li vè axir zemanè,Felek bèbexte lewre xoz û xware,Heya îro bi Kurdan re neyare. Were Şèx  Ebdilahè  nazikè zu,Binhère li me yek  carekî  zu,Welatè me weke aşè neyaran,Serè Kurdan dihèrin her bi baran. Were  Şèx  Şerîfè  sahibè  dîn,Ji Kurdan re zanim îro tu dur bu,Tu bawerke hunè carek bibîninEmè tola we  rojekî  hilînin, Dilo jaro here  nig Ebdirehman,Ewe Şèx û şehîdè dîn û îman,Tu geh bigrî tu geh pè re binale,Belè Şèxè te pir qenc û delale. Hezar hèsir bi yek  çavî birèje,Edeb bigre li ber wî jè re bèje,Gelè Kured jibo te pesnedare,Hezar rihmet li tirba te bibare. Ji tîpè rabe serxwe  tu Seyda,Rihè Şîrin ji bo Kurdan te keyda,Cewa sebra te tè îro  li  gorè,Birayè te hemu  ketine zorè. Were Batyan Temir axa  delalo,Li halè me binhère ey tu Xalo,Ji bo we pir fehîd û eyb û şerme,Kurè Cengîz bi carek tène ser me. Binhère tu  welatè  jèr û  jorîn.Hemu kurdin kurèn Behremè çopîn. Tîmur Axa ji   hîzolè tu  rabe,Binhère tu li halè me xirabe.Belè îro hinek  yare  jibo  me,Lè em çibkin ku èvare jibo me. Were Yusiv  Ezîz  begè ji gorè,Bidère  ku hewarek tè  ji jorè,Herçî kurdin wekî Ristem kurè Zal,Welè çibkim nehim mal û nehim hal. Were rabe  Seyfulahè  Hènî,Dè tu halè welatè xwe bibînî.Welatè te ketî destè neyaran,Herçî Kurdin li ser şax û dîyaran. Dilo jaro bi  Yado  re   xeberde,Bila rabe mecala qewmè kurde,Were carek li kurdan em binhèrin,Hemî xurt û  piling û Şer û mèrin. Were rabe ji nav Botan tu Gurgî,Tu dilxweş be ji bote hate mîzgîn,Birayèn te şîyarbune  bi  carek,Di nav wan de nemaye qet neyarek. Erè Sebrî kurè faro tu kanîGelo dîsa  li şer sax û çîyanî,Belè zanim di goran de dinalî,Tik û tenha jar  û bè  hevalî. Ji Erxen rabe serxwe pir bi Şewqî,;Ji kurdan re tu dil xweş be bi zewqî,Binhère  li  welatè  me   dîyarin,Hemî kurdin di ser wan re firarin. Ji nav qewman tu rabe  Mihemed,Hemi Kurdin ji nik tu bi Serhed,Wekî te ew hemu Şèr û pilingin,Bi yek carek bi qîr û qal û cenge. Heso Tèlî Birahîm beg tu rabe,Li zoznè     Araratè       peyabeBijî  dîsa  bijî     dîsa   Birahîm,Ji kurdan re tuyî dîsa Birahim. Dilo  bèje  Elîcan û  Seyidxan.Şehidin hun belè jibo me kurdan,Em dizanin cihè we pir bilinde,Bese rabin xewa şirîn nerinde. Ji  Tefiq  û hevalèn wî  re  bèje,Herçî kurdin wekî we xwîn dirèje,Bi qurbana webin sed şax û keyxuDi  gel mal û  eyal û  zarèn xwe.Dilo bes bes xilasnabin evbaran,Hezar rihmet li zozanè Ararat,Tè de hene şehîd û şèx û gazî,Ne wek şèx û şehîdanè mecazî. Belè sondè dixwim carek bi Laleş,Bi  Zerdeşt u bi hîv û  roj û  ateşBi ehremen bi hormizgahu  yezdan,Şîyar bune belengazèn me kurdan. Tiving çuye niha dor hatî xameXewa Şirîn li çavèn me  herameBinhèrin hun li zozan û  dîyaran,Hemî xwînin   ji ber  zilma neyaran. Gotin /Mele- Sèmus è/ Hèsarî- Nivîs, Feyzî – Mîrhesen/ Parîs            

Back to top button